Kronik Bronşit

Kronik Bronşit Nedir?

Kronik Bronşit, trakea’nın, ana bronşların mukozasının ve bunları saran dokuların non-spesifik, enflamasyonu olarak tanımlanır. Genellikle viral ve bakteriyel enfeksiyonlar neden olur. Akut bronşit birkaç gün veya hafta sürebilir.

Kronik bronşit için bir enfeksiyonun olması gerekli değildir. Kronik obstrüktif akciğer hastalığının bir parçası olabilir. Kronik obstrüktif akciğer hastalığı, birbirini takip eden iki yılda, en az üç ay süren balgamlı öksürüğün olması ile tanımlanır. Akut bronşitin erken dönemleri genellikle üst solunum yolları enfeksiyonu semptomları olarak başlar, hastalarda sıklıkla nazal konjesyon, burun akıntısı, boğaz ağrısı, ses kısıklığı ve diğer klinik semptomlar görülür.

Diğer semptomlar ise ateş, titreme, genel yorgunluk, boğazda gıcıklanma, tahriş öksürüğü ve göğüste ağrıdır. Erken dönemde balgam azdır, fakat öksürükle atmak zordur, Balgam 2-3 gün iltihaplı müsinöz şekilde olabilir.

Soğuk algınlığı, soğuk hava, veya iritan gazlar öksürüğü arttırabilir. Sabah erken saatlerde ve geceleri öksürük daha fazladır. Bazen öksürük nöbetler halinde gelir ve oldukça dirençlidir. Birlikte bulantı, kusma, göğüs ve abdominal kas ağrısı vardır. Eğer birlikte bronkospazm varsa, nefes darlığı ve hırılıtılı solunum görülür. Genellikle, akut bronşitin seyri, kendi kendini sınırlayan tarzdadır, semptomlar birkaç gün içinde azalır, fakat öksürük birkaç hafta sürebilir.

Fizik muayenede, dinlemekle kuru raller duyulabilir, öksürükle geçer. Birlikte bronkospazm varsa, akciğerin alt kısmında  ıslak raller ve hırıltılı solunum duyulabilir.  Kan tahlilinde beyaz kan hücreleri genellikle normaldir. Akciğer filminde anormal bir bulgu yoktur.

Kronik öksürük, diğer farklı sebepler ekarte edildikten sonra, birbirini takip eden iki yıl boyunca, yılda ne az bir kez 3 aydan fazla süren balgamla birlikte öksürük olması olarak tanımlanır. Kronik öksürüğün dirençli hava yolu kısıtlanması ile birlikte olması gerekli değildir.

 

Kronik Bronşit Özellikleri

  1. Uzun süreli, tekrarlayan ve giderek kötüleşen öksürük bu hastalığın en belirgin özelliğidir. Daha çok kış mevsiminde görülür, özellikle sabah erken saatlerde belirgindir, gün içinde daha azdır. Yazın ve sonbaharda öksürük ya çok azalır ya da tamamen kaybolur. Ciddi hastalarda dört mevsimde öksürük görülür, kışın şiddetlenir, gece ve gündüz öksürük devam eder. 
  2. Genel olarak balgam beyaz renkli ve köpüklüdür, özellikle sabahları yapış yapış olması nedeniyle çıkarmak oldukça zordur. İnfeksiyonla beraber semptomlar hızla kötüleşir veya soğuğa maruz kalmakla, balgamın miktarı, viskozitesi artar ve sarı renkli balgam görülür, veya hırıltılı solunum ile birlikte görülür. 
  3. Solunum yolları enfeksiyonu ile birlikte olduğu zaman, bronşial mukozadaki ödeme bağlı olarak, mukus obstrüksiyonu ve bronşial daralma astım semptomlarına neden olabilir. Hasta nefes alıp verirken veya hastanın sırtının steteskopla dinlenmesi ile astımda duyulan sesler duyulur. Tekrarlayan enfeksiyonlar veya kış mevsiminde havanın aniden soğuduğu durumlarda solunum yolları enfeksiyona eğilim artar. 
  4. Kötüleşmiş astım vakalarında, balgam miktarı belirgin olarak artar, ve ateş, kırgınlık ve titreme ile birlikte iltihaplı balgam görülür. Akciğerde ıslak raller duyulur, beyaz kan hücre sayısı artar, Tekrarlayan solunum yolları enfeksiyonları, özellikle yaşlıların genel durumunu kötüleştirir, bu hastalar çok dikkatli takip edilmelidir.

Hastalığın erken dönemlerindeki semptomlar non spesifiktir, çoğu hastanın akciğerlerinin alt kısımlarında kuru veya ıslak raller duyulabilir. Bazen, öksürdükten veya balgam çıkardıktan sonra geçici olarak düzelebilir. Uzun süren vakalarda amfizem belirtileri görülebilir.

Kronik bronşit, amfizem, koah, bronşial astım, klinik olarak birbiri ile çok yakından ilgilidir ve koah tanısı koymak erken dönemlerde mümkün olmayabilir. Eğer hasta sadece  kronik bronşit ve/veya amfizemli ise klinik belirtiler, hava yolu direnci ile birlikte değildir. Bu hastalar kronik obstrüktif akciğer hastası olarak teşhis edilemeyebilir., Bu hastalar sadece kronik bronşit ve/ veya amfizem hastasıdır. Bunun yanında  eğer hastada hava yolu direnç artışı varsa , kronik obstrüktif akciğer hastası olabilir. Bronşial astımı olan bazı hastalar aynı zamanda kronik bronşit veya amfizem hastası olabilir. Bu hastalarda öksürük ve balgam şikayetleri olabilir. Öksürük ve balgam  kronik bronşitli hastaların en önemli özelliğidir. Bu hastalar astmatik bronşit olarak teşhis edilir.

Geleneksel Çin Tıbbı açısından hastalığın sebebi başlıca üç meridyeni etkiler. Bunlar akciğer, dalak ve böbrekdir. Vücuttaki pozitif enerjinin olmaması, dıştan gelen hastalık sebebinin vücudu etkilediğini düşündürür. Bu sebepler, soğuk, nemli ısı ve sıcak olabilir. Bu sebepler akciğeri etkiler ve akciğer zayıflar, dalak sağlıklı hareketini kaybeder.

Geleneksel Çin Tıbbına Göre Bronşitin Farklı Klinik Formları

1. Soğuk akciğeri etkilerse: Öksürük, boğazda kaşıntı hissi, beyaz renkli ince balgam, burun tıkanıklığı, burun akıntısı, baş ağrısı, ateş olur, terleme yoktur.    

2. Sıcak nem akciğeri etkilerse: Öksürük, sarı renkli balgam, balgam çıkarmada zorluk, ağız kuruluğu, boğaz ağrısı, sarı renkli burun akıntısı, ateş ve baş ağrısı vardır.

3. Balgam akciğeri kaplarsa: Öksürük, balgam, beyaz renkli yapışkan balgam, bulantı, iştahsızlık vardır. 

4. Akciğer ve böbrek eksikliği: Kanlı balgamla birlikte çok az öksürük vardır. Sıcak basması, gece terlemesi, rahatsızlık, uykusuzluk, yorgunluk, belde zayıflık olur

Bronşit şikayetleri ile kliniğimize gelen hastanın öncelikle yukarıda tanımlanan formlardan hangisine uyduğu belirlenir. Bunun için hastanın detaylı bir anamnezi (hikayesi) alınır. Ayrıca nabız ve dil muayenesi GÇT açısından teşhisin konulmasında önemlidir.

Sonuçta hastadan elde edilen bütün veriler birleştirilerek yapılacak akupunktur tedavi protokolu oluşturulur. 

Tedavinin sıklığı hastanın şikayetlerinin şiddetine göre haftada bir veya iki seans şeklinde yapılır. Yine vakanın akut veya kronik olmasına göre toplam yapılacak seans sayısı belirlenir. Akut vakalarda kısa sürede (4-6 seans), kronik vakalarda daha uzun sürede sonuç alınır.