Allerjik Nezle
Allerjik nezle (rinit), genellikle bahar aylarında görülen, bütün dünyada toplumun yaklaşık %10 ile 30’nu etkileyen, toz, polen, hayvan kepeklerinin neden olduğu burun tıkanıklığı, hapşırma ve kaşıntı ile kendini gösteren bir rahatsızlıktır.
Bilimsel tıbba göre hastalığın semptomlarının ortaya çıkmasında, kişi ilk olarak allerjenlerle karşılaştığında oluşan IgE antikorlarının üst solunum yollarındaki mast hücrelerine bağlandığı, daha sonra aynı allerjenlerle bir kez daha karşılaşıldığında aşırı derecede histamin salınımının neden olduğu düşünülmektedir.
Bu aşırı histamin salınımı, sinüs boşluğundaki epitel dokusundaki hücrelerinin zarının geçirgenliğinin arttırır, sonuçta sinir uçlarının aşırı uyarılmasına bağlı hapşırma nöbetleri oluşur. Bunu burun akınıtısı ve tıkanıklığı takip eder. Eğer mukozanın şişmesine bağlı olarak sinüslerin drenajı bozulursa, sıklıkla paranazal ve sfenoidal sinüslerin enfeksiyonu (sinüzit) ile sonuçlanabilir.
Geleneksel Çin Tıbbı (GÇT) açısından allerjik rinit, hapşırma, burundan beyaz veya sulu akıntı ile kendini gösteren “soğuk rüzgar” invazyonu olarak kabul edilir. Normalde, akciğerler ve böbrekler tarafından yönetilen vücudun savunucu Qi’si, patojenleri vücuda ciddi hasar vermeden önce başarı ile uzaklaştırabilir. Akciğerler normalde vücudu dıştan gelecek patojenlerden korumak için savunucu sisteme yardım eder. Böbrekler, akciğerleri güçlendirmeye yardım eder ve doğum, büyüme ve seksüel gelişimi de içeren bütün kişisel gelişimden sorumludur.
Akciğerlerin ve böbreklerin savunucu Qi sistemlerindeki eksiklik, genetik faktörlere, gebeliğe, doğuma ve çocukluk çağında yaşanan problemleri içeren birçok faktöre bağlı olabilir. Veya yaşamın daha sonraki yıllarında, çok çalışma, aşırı ilaç kullanımına (antibiyotik) veya aşırı seksüel aktivite gibi faktörler bağlı olabilir.
GÇT açısından allerjik rinitin tedavisinde amaç, belirtiler kadar hastalığın sebebinin de (akciğer qi eksikliği ve burunda soğuk rüzgar invazyonu) tedavi edilmesidir. Bu yaklaşım hastalığın daha kalıcı şekilde tedavi edilmesini sağlar.
Yapılan çalışmalarda akupunkturun dirençli allerjik rinitin semptomlarını azalttığı gösterilmiştir. Akupunktur allerjik rinitteki ağrıyı ve ödemi aşağıdaki yöntemlerle azalttığı gösterilmiştir.
– Allerjenlere karşı immünolojik cevabımızı düzenleyerek,
– Lokal kan akımını arttırarak,
– Şişmeyi ve ödemi azaltarak,
– Vücudun doğal ağrı gidericisi olan endorfinlerin üretimini arttırarak
Genel olarak akupunkturun, vücudun haberleşmesini sağlayan hormonlar ve nöro transmitterler gibi maddelerin üretimini etkileyerek sinir sistemini uyardığına inanılmaktadır. Bu mediatörler, vücudun kendi kendini iyileştirebilme yeteneğini arttırırken, vücudun homeostatik mekanizmalarının düzenlemesini etkiler. Böylece fiziksel ve ruhsal olarak iyilik durumunu destekler.
Vücuttaki belli akupunktur noktalarının uyarılmasının anksiyete ve gevşemeyi düzenlediği, ağrı ve strese olan hassasiyeti azalttığı gösterilmiştir.
Allerjik Nezle Belirtileri
Genellikle hapşırma, burundan aşırı derecede beyaz veya sulu akıntı, burun tıkanıklığı, hafif baş ağrısı ve gözlerde sulanma olur. İlerleyen vakalarda öksürük, hırıltılı solunum, boğazda şişme ve kaşıntı olabilir. Ayrıca yorgunluk, ateş gibi sistemik semptomlar görülebilir.

Allerjik Nezle Tedavisi
1. Medikal Tedavi
Batı tıbbı açısından allerjik nezle tedavisinde amaç öncelikle semptomların azaltılması, hastanın yaşam kalitesini düzeltilmesi ve daha sonra eklenebilecek astım, egzema gibi hastalıkların önlenmesidir. Bunun için klasik olarak, antihistaminik ilaçlar, burun spreyleri, dekonjestanlar (ödem giderici), kortikosteroidler kullanılır.
Kısa vadede allerjik nezle semptomların azaltılmasında bu ilaçların etkisi olsa da uzun vadede oluşan yan etkiler nedeniyle bu ilaçların kullanımı sıkıntı yaratmaktadır. Ayrıca bu ilaçlar allerjik nezle hastalığının tam olarak tedavi etmediği gibi, tamamen semptomların azaltılmasına yönelik olarak kullanılmaktadır. Ortaya çıkan yan etkiler arasında, hafif baş dönmesi, ağız kuruluğu, bulantı, çarpıntı, uykusuzluk sayılabilir. Bu ilaçların kullanılması sırasında alkol alınmaması ve teratojen etkileri nedeniyle gebelikte kullanılması risklidir.
Allerjik nezle tedavisinde, klasik tedavinin çözüm olmadığı vakalarda, alternatif yöntemler denenebilir. Bu yöntemler içinde en sık başvurulan, uzak doğuda binlerce yıldır ve son elli yıldır da batıda birçok hastalığın tedavisinde kullanılan akupunkturdur.
2. Akupunktur Tedavisi
Allerjik rinitin akupunktur tedavisi iki aşamalıdır:
İlki, semptomları azaltmaya yardımcı olabilir. Ek olarak, akupunktur, altta yatan dengesizliğin düzeltilmesine de yardımıcı olur. Bu arada hastalığı tetikleyen faktörlerinde tespit edilmesi önemlidir. Hastanın bunlardan uzak durması, semptomların azaltılması açısında önemlidir.
Tedavi hastalığın semptomlarının şiddetine göre haftada bir veya iki seans olacak şekilde, yaklaşık 6-8 haftalık bir süreyi kapsar. Özellikle mevsimsel allerjinin yoğun olduğu dönemden önce yapılacak tedavi, hastaların bu dönemi daha rahat geçirmesini sağlar.