Erken Menapoz (Prematüre Ovaryan Yetmezlik / POF)
Erken menapoz (POF) kısaca kadınların 40 yaşından önce adetlerinin kesilmesi olarak tanımlanabilir. Yapılan laboratuvar testlerinde FSH (follicule stimulating hormone) seviyelerinde yükselme, (30 IU/ml’den fazla) östrojen seviyelerinde düşme tespit edilir. Yapılan araştırmalar yaklaşık olarak kadınların %1 ile 4’ünün erken menapoz nedeniyle doktora başvurduğunu göstermektedir. Kadınlara ait infertilite nedenleri arasında olan POF un başlangıçta geri dönüşü olmayan bir durum olduğuna inanılmaktaydı, ancak bugün POF un özellikle kromozom olarak normal olan kadınlarda sürekli olmadığı bilinmektedir.
POF’un en sık sebebi, geçmişte alınmış kemoterapi ve radyoterapiler, genetik sebepler (bütün vakaların %60-70), kromozomal anomalileri, cerrahiye bağlı pelvik organ hasarları, hipotalamus / hipofiz over aksındaki sorunlar, otoimmün problemlerdir.
Tipik olarak hastalarda; adetlerin kesilmesi, sıcak basması, gece terlemeleri, uyku problemleri, huzursuzluk, cinsel istekte azalma, infertilite ve vajinal kuruluk şikayetleri görülür.
POF, kadınlarda kemik erimesi, (düşük östrojen seviyelerine bağlı), kalp hastalıkları, tiroid problemleri, diabet ve böbrek üstü bezi problemleri çıkma riskini arttırmaktadır.
Erken Menapoz Tedavisi
Batı tıbbı açısından POF’un teşhisi, kandaki FSH düzeylerinin ölçülmesi ile yapılır. Birkaç ay arayla kandaki FSH’nın 30 IU/ml’nin üstünde olması teşhiste kullanılan en önemli veridir. Aynı zamanda kullanılan gonadotropinlere (hMG) ovaryan cevabın yetersiz olması en iyi göstergelerden birisidir. Batı tıbbında POF teşhisi konulduğunda tedavi olarak eksik olan hormonların dışardan verilmesi en sık kullanılan yöntemdir. Çocuk sahibi olmak isteyen kadınlar için de yumurta donasyonu ile yapılacak İVF tedavisi önerilmektedir.
Erken Menapozda Akupunktur Tedavisi
Çin tıbbı açısından, erken menapoz (POF) dalak meridyenindeki enerji azlığına, karaciğer meridyenindeki tıkanıklığa veya böbrek ile kalp meridyenleri arasındaki bağlantının bozulmasına bağlı olabilir.
Akupunktur tedavisinde amaç, öncelikle POF şikayeti ile gelen hastalarda yapılacak muayene ve analizlerle, yukarıda sayılan sebeplerden hangisine ait olduğunun belirlenmesi önemlidir.
Daha sonra buna yönelik akupunktur tedavi protokolları düzenlenerek hastaların tedavi olması sağlanır.
Erken menapoz da akupunkturun etkinliği ile ilgili olarak yapılan çalışmalar; akupunkturun hipotalamus, hipofiz ve over aksı üzerinde olumlu etkileri olduğunu, östrojen üretimini artırdığını, yumurtlamanın yeniden başlamasına yardımcı olduğunu ve FSH, LH hormon düzeyleri üzerinde olumlu etkileri olduğunu göstermiştir(1,2,3).
1.Chen Y, Fang Y, et al. (2014). Effect of acupuncture on premature ovarian failure: a pilot study. Evid Based Complement Alternate Medicine. 2014:718675.
2.Li Qin Zhao (2011). The Treatment of premature ovarian failure using TCM. Chinese Medicine Times. Vol 6 Issue 2.
3. Sha Gui E., Zhao Wenmin, Ma Renhai (1999). Acupuncture Treatment of premature ovarian failure using 76 clinical cases. Chinese Acupuncture and Moxibustion. Vol 4, 199-201.